Düşükler Nedir? Nasıl Önlenebilir?
Düşük 20. gebelik haftası öncesinde gebeliğin istemsiz sonlanmasıdır. Her 4-5 kadından birisi düşük yaşamaktadır. Fakat ancak %1-2 kadında tekrarlayan düşük yani 2 veya daha fazla gebelik kaybı gözlenmektedir.
Yani genellikle düşük tekrarlayan bir durum değildir. Fakat kadın yaşı önemli bir belirleyicidir. Yaş ilerledikçe düşük riski artmaktadır, 40 yaş üzeri kadınlarda düşük oranı %50’lere ulaşmaktadır.
İlk 12 hafta içerisinde olan düşüklerde nedeni ortaya koymak zor olabilir. Polikistik over sendromu, doğuştan ya da daha sonra ortaya çıkan rahim anormallikleri (rahimde perde, yapışıklık, polip veya myom olması), anne ve baba adayında genetik sorunlar, annenin pıhtılaşma sistemi hastalığı, kontrolsüz diyabet ve tiroid hastalığı, enfeksiyonlar düşük nedeni olabilir.
İlk 12 haftada gebelik kayıplarının yarısından fazlası genetik problemler nedeni ile oluşmaktadır. Gebeliğin 12-20. haftaları arasında olan düşüklerde ise sıklıkla rahim ağzı yetmezliği ve annenin sağlık problemleri rol oynamaktadır.
Yine gebelikteki vajinal enfeksiyonlar bebeğe zarar verir tedirginliği ile tedavi edilmediğinde ilerleyen haftalarda erken su gelmesi nedeni olabilir.
Düşük yapan bir kadın gebe kalmadan önce jinekoloğu ile görüştüğünde rutin muayene ve ultrasonografide vajinal, uterin, tubal ve over patolojileri araştırılır.
Mevcutsa enfeksiyonlar tedavi edilmelidir. Ultrasonda şüpheli bir tubal ya da uterin görüntü varsa rahim filmi (histerosalpingografi) istenmelidir.
Yine rahimde görülen myomlar rahim iç boşluğuna doğru yer almış ise mutlaka histeroskopi dediğimiz endoskopik ışıklı bir alet ile yapılan işlemle alınmalıdır.
Düşüklerde Myomların Etkisi Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
Büyük boyutlu myomlar, 5-7 cm üstü myomlar laparoskopik olarak, endoskopik yöntemle çıkarılmalıdır. Ultrason muayenesinde adet ortalarında endometrial kalınlık 6-7 mm altında ise rahim içi yapışıklık mevcut olabilir, rahim filmi ya da tercihen histeroskopi ile incelenmelidir.
Overlerde polikistik over görüntüsü varsa insülin direnci varlığı araştırılmalı ve metformin içeren ilaç tedavileri ve obezite eşlik ediyorsa diyetisyen eşliğinde kilo kaybı tavsiye edilmeli, gebelik metabolik durum düzelene kadar ertelenmelidir.
Sigara Kullanmak Düşüklere Sebep Olur Mu?
Yoğun sigara kullanımı, günde 10 taneden fazla sigara kullanımı varsa azaltılmalı ve zamanla terkedilmelidir. Folik asit takviyesi başlanmalıdır. Kan testleri olarak tiroid hormonları, prolaktin, hemogram ve AMH düzeyleri araştırılabilir. Over rezervi azlığı da düşüklerde rol oynayabilmektedir.
Tekrarlayan Düşükler Nedir? Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?
İki düşük yapan bir kadında sebebi araştırmak için mutlaka bazı testler yapılmalıdır. Öte yandan bu testler ancak olguların yarısında sebebi ortaya koyabilmekte. Testlerde sorun tespit edilmeyen, iki veya daha fazla düşük yapan genç kadınların tekrar gebe kalma ihtimali %60-70 civarındadır. Dolayısıyla bir sebep tespit edilmedi ise tekrarlayan gebelik kayıpları sonrası gebe kalma ve sağlıklı doğum yapma ihtimali en az %60 gibi yüksek orandadır.Bu nedenle morali yüksek tutmak ve olumlu yaklaşım önemlidir.
Daha önce düşüğü olan bir kadın tekrar düşük yaptığında düşük ürününün genetik incelemesi yapılmalıdır. İlk 12 haftada olan düşüklerin yarısında kromozomal anomali tespit edilebilmekte. Genetik kusur tespit edildiğinde sonraki gebeliğin iyi seyretme olasılığı artmaktadır.
Daha önce iki düşüğü olan çiftlerde mutlaka anne ve baba adayının kromozom testleri (periferik karyotip incelemesi) yapılmalıdır. Rahim filmi görülmelidir. Kadının pıhtılaşma testleri istenmelidir.
Daha önce bir kez düşük geçirmiş bir kadında tedavi ve özel bir takip gerekmez. İki veya daha fazla düşüğü olan bir kadın gebelik ve sağlıklı doğum ihtimalinin en az %60 olduğu yönünde telkin edilmeli ve gebe kaldığında yakın takip edilmelidir.
Tekrarlayan gebelik kayıpları olan çiftler doğrudan tüp bebek tedavilerine geçmemeli, öncelikle sebebine yönelik araştırma yapılmalıdır. Her çiftte tüp bebek tedavisi başarılı olmayabilir, hatta tüp bebek tedavileri kendisi düşük riskini daha da arttırabilmektedir. Ancak ileri anne yaşı olan 39 yaş sonrası kadınlarda PGT dediğimiz embriyoda genetik incelemenin de yapıldığı tüp bebek tedavileri uygulanmalıdır.