Hamilelik Döneminde Sindirim Sistemi Problemleri

Gebelik anne adayının vücudunda değişikliklerin olmasına sebep olabilen bir süreçtir. Bu değişiklikler farklı bünyelerde farklı belirtilere ve şikayetlere sebep olabilir. Bir anne adayı gebelikten çok etkilenebilirken diğer bir anne adayı gebeliğinde, ikiz gebelik bile olsa, çok az sorun yaşayabilir. Dolayısıyla bu gibi değişiklikler normal olarak kabul edilir fakat anne adayında rahatsızlık oluşturuyorsa tedavi edilmelidir. Her durumda anne adayının şikayetlerini takip eden doktoruna bildirmesi uygun olacaktır. Şikayetin önemi ve gerekirse tedavisi için hekim bilgilendirme yapacaktır.

Sindirim sistemi problemleri gebelikte en sık karşılaşılan sorunların başında gelmektedir. İlk aylarda sık görülen bulantı, kusma ve iştahsızlık gebeliğin ikinci yarısında yerini şişkinlik, kabızlıkve hemoroid (basur) gibi sorunlara bırakır. Gebelikte görülen şişkinliğin temel sebebi, mide ve bağırsaklarda kas dokusundaki gevşemedir. Sindirim sistemi kaslarındaki gevşeme neticesi bağırsak hareketleri yavaşlamakta, gıdalar sindirim sisteminde daha uzun süre kalmakta ve dışkı sertleşmektedir. Bu nedenle de gebelerde şişkinlik ve gaz şikayetleri olmaktadır. Gebelikte kas dokusundaki gevşemenin sebebi ise gebelikte artan progesteron hormonudur. Hormonal değişime ek olarak ilerleyen aylarda rahimin büyümesi sonucu bağırsaklara baskı oluşması da şişkinliğe ve kabızlığa katkıda bulunmaktadır. Gebelikte gıdaların bağırsaklarda daha yavaş ilerlemesişişkinliğe sebep olduğu gibi dışkının sertleşmesine, tuvalet yaparken zorlanmaya ve kabızlığa da yol açmaktadır. Gebelikte kabızlık, mide bağırsak problemlerini gebelik öncesinde de yaşayan bayanlarda daha fazla görülmektedir.  Her kadının dışkılama alışkanlığı farklı ise de haftada en az üç kez dışkılama olmalıdır, aksi durumda kabızlıktan bahsedilir. Sürekli ve uzun süren kabızlık durumu zamanla hemoroid (basur)ya da makatta çatlaklara (fissür) yol açabilir. Hemoroid (basur), barsağın son kısmında damar genişlemesi neticesi oluşan, zaman zaman ağrılı olan, makattan kanamalara sebep olabilen şişliklerdir.

Şişkinlik, kabızlık ve hemoroid (basur) problemleri yaşayan gebelerde bunun normal olabileceği söylenmelidir. Ancak ciddi gaz sancısı vekabızlık rahatsızlığı olan gebelerde tedavi yoluna gidilmelidir. Bu gibi durumlarda ilk öneri beslenme ve davranış değişikliğidir. Sıvı tüketimini ve posalı gıda alımını arttırmak çok önemlidir. Bir gebenin günde 1,5-2 litre sıvı tüketmesi gerekir. Gün içerisinde öğünlere mutlaka liften zengin gıdalar, sebze ya da meyve porsiyonları, yoğurt ya da kefir gibi bakteri içeren probiyotikli yiyecekler eklemeleri bu gibi şikayetleri yaşamalarını engelleyebilir ya da azaltır. Sabahları kahvaltı öncesi 1-2 bardak ılık su içilmesi ve beraberinde kuru incir ya da kayısı tüketilmesi faydalı olabilir.

Yine akşam saatlerinde yoğurt ya da meyveli sütlü tatlılar veya komposto gibi sıvı gıdalar alınması bağırsak hareketlerini düzenleyecektir. Yine günde tüketilecek 1-2 fincan ıhlamur gaz ve kabızlık için faydalı olabilir. Gıda alımı ile ilgili bu gibi değişiklikleri uygulayıp haftada 2-3 gün 20 dakikalık yürüyüşler yapılması ve mümkünse günün aynı saatlerinde tuvalet alışkanlığı edinilmesi için oturularak tuvalete çıkmak için kendini zorlamak kabızlığı önleyecektir. Tuvalet ihtiyacı olduğu halde kendi isteği ile dışkılamanın ertelenmesi de kabızlığa yol açan durumlardan biridir. Kabızlık sorunu sürekli bir hal alırsa ıkınmaya ve bağırsaklarda dışkının beklemesine bağlı hemoroid (basur) ve makatta çatlaklar (fissür)oluşabilir. Hemoroid (basur) oluşmuş ise dışkının şuruplarla yumuşatılması, makata uygulanan kremler, oturma banyoları ile hemoroid (basur)kontrol altına alınabilir ve ağrılı dışkılama ya da makattan kanama olması engellenebilir. Yeterli sıvı alımına ve gıda düzenlemelerine rağmen kabızlık yaşayan gebelerde bağırsak hareketlerini uyaran şurup, ilaç ya da lavman kullanılabilir, bu noktada takip eden hekim gebelikte kullanılması sakıncalı olmayan ilaçları reçete edecektir.

Haftada üç kereden az dışkılama olması ya da ağrılı dışkılama durumunda, dışkılama esnasında makattan kanama olduğunda mutlaka hekim ile görüşülerek problemin çözülmesi sağlanmalıdır. Özellikle gebelik öncesi kabızlık sorunu olan kadınlarda ya da bağırsak hastalığı olan anne adaylarında hekimin önereceği bazı ilaçları kullanmak şikayetlerin oluşmasını önleyecektir. Yine gebelik esnasında kullanılan vitamin ve demir ilaçları kabızlığa yol açabilir. Bu ilaçları akşam saatlerinde almak ve demir ilaçlarını bölünmüş dozlarda kullanmak faydalı olabilir.
Neredeyse her iki gebeden birinde görülen bağırsak problemlerini önlemenin yolu düzenli tuvalet alışkanlığı edinmek, posalı diyet ve bol sıvı almaktan geçmektedir.