Yumurta Dondurularak Saklanabilir Mi? Kimlere Önerilir?

Dünyada yumurta dondurma ve çözdürme teknikleri ile gebelikler elde edilmiştir. Ülkemizde yeni yayınlanan genelge ile yumurta dondurma yöntemlerinin farklı sebeplerle kullanımı serbest bırakılmıştır. Daha önce sadece kanser hastalarında kemoterapi ya da radyoterapi öncesi yumurta dondurmaya izin verilirken son yönetmelik ile farklı sebeplerle de yumurta dondurulmasına izin verilmektedir. Yumurta dondurulmasının önerildiği durumlar şunlardır;

• Ciddi endometriozis olgularında hemen gebelik düşünülmüyorsa ya da kadın bekar ise,
• Gebeliği yakın zamanda düşünmeyen erken menopoz riski olan kadınlar da,
• Bekar fakat yumurtalık kapasitesinde azalma riski olan kadınlarda,

Yumurta dondurulmasında başarıyı etkileyen en önemli faktör kadın yaşı ve yumurtalık kapasitesidir. Yaş 37 üstü ise veya yumurtalık kapasitesi azaldıysa yumurta dondurulmasının faydası ve etkinliği de azalmaktadır. Yumurtalık havuzundaki azalma yıllar geçtikçe olmakta iken zaman zaman genç bayanlarda da görülmektedir. Yirmili yaşlarda yumurtalık kapasitesinde zayıflama olabilmekte, 45 yaşındaki bir bayanın yumurtalıkları gibi rezervi azalabilmektedir.

Erken menopoz ya da azalmış over rezervi denilen bu durumda eğer bayan bekar ise yumurta dondurma işlemi doğurganlığı koruyucu ve devam ettiren bir yöntem olabilir.
Yumurta insan vücudundaki en büyük hücredir. Sperm 10 mikron uzunluğunda iken yumurta 100 mikron büyüklüğünde olup içerisinde çok fazla sıvı bulunmaktadır. Spermde sıvı az olduğundan dondurulması kolay iken yumurtada sıvı içeriği fazla olduğundan dondurma tekniği ve embryolog tecrübesi önemlidir. Yumurta içeriğindeki sıvının kristalleşmeden hızlıca dondurulması en iyi sonuçları vermektedir.

Yumurta dondurma teknikleri günümüzde daha etkin olmuştur. En etkili yöntem hızlı dondurma (vitrifikasyon) tekniği olup tercih edilmektedir. Yumurtaların dondurma ve çözme yöntemleri ile %70-95 oranında sağlıkla kullanılabildiği ifade edilmektedir. Dondurulan yumurtalar ihtiyaç duyulduğunda çözülerek eşinin spermi ile döllenme işlemine (mikroenjeksiyon, ICSI) tabi tutulmakta ve oluşan embryolar da rahime transfer edilmektedir.

Yumurta dondurma çözdürme yöntemleri ile gebelik elde etme ihtimali kadın yaşı ile ilişkili olup %10-40’lardadır. Dondurulup çözülen yumurtalarla oluşan embryolarda anomali riski artışı gözlenmemiştir.
Bazı ülkelerde büyük şirketler çocuk doğurmak için kariyerlerine ara vermek istemeyen kadın çalışanlarına yumurta dondurma ödemesi yapma kararı almış olup dondurulmuş yumurtaların saklanması için de yıllık ödemeler yapacağını açıklamıştır. Dolayısıyla kariyerine ara vermek istemeyen kadınlar yumurta dondurma yöntemini düşünebilirler. Yirmili yaşlarda kariyer yapmak isteyen bir bayan yumurtalarını dondurarak gebeliğini otuzlu yaşlara erteleyebilir.

SPERM VEYA TESTİS DOKUSU DONDURULMASI NE ZAMAN ÖNERİLİR?

• Azoospermi (menide hiç sperm olmaması) durumunda testislere yapılan cerrahi işlem neticesi sperm bulunduğunda testis dokusu dondurulabilir
• Kemoterapi veya radyoterapi öncesi
• Testislerin alınmasına neden olan tıbbi durumlarda üreme fonksiyonunun korunması amacıyla
• Menide sperm sayısının çok az olması durumunda

Embriyo ve gamet (yumurta ve sperm) dondurma çözdürme tekniklerindeki gelişmeler neticesi tüp bebek tedavilerinin gelecekteki kullanımı daha da artacaktır.