Aşılama İnseminasyon Nedir? Kimlere Yapılır?

Aşılama ( Intrauterin inseminasyon IUI ) Korunmasız düzenli cinsel yaşantıya rağmen bir yıl içerisinde çocuk sahibi olamayan çiftlerde infertili teşhisi konularak birinci basamak tetkikler yapılır ve sebep bulunmaya çalışılır. Kadının jinekolojik muayenesi, erkekte semen analizi ve kadının tüplerinin değerlendirilmesi birinci basamak tetkiklerdir. Menide spermin yok az ya da hiç olmaması (şiddetli erkek faktörü ya da azoospermi) veya tüplerin her ikisinin kapalı olması durumunda doğrudan tüp bebek tedavisine geçilmelidir. Diğer durumlarda ise kadının yaşına, evlilik süresine ve yumurtalık kapasitesine göre yumurtlama takibi ya da aşılama tedavisi de uygulanabilir. Tedavi sıralamasında aşılama, yumurtlama takibi ve tüp bebek tedavisi arasındaki basamaktır. Fakat yumurtlama takibi yapılmadan doğrudan aşılama da yapılabilir. Ya da 2-3 ay yumurtlama takibi neticesi gebelik elde edilemediğinde aşılamaya geçilebilir. Burada kararı belirleyen faktörlerin başında kadının yaşı ve evlilik süresi gelmektedir. Kadının yaşı ileri ise (35 ve üstü) veya evlilik süresi uzun ise (5 yıl ve üzeri) ya da kadının yumurtalık kapasitesi zayıf ise aşılama yapılmadan doğrudan tüp bebek tedavisine de geçilebilir.

-AŞILAMA NEDİR? Aşılama, kadında haplar ya da düşük dozda iğnelerle yumurta gelişiminin uyarılması neticesi oluşan 1-3 folikülün (yumurta içeren kesecikler) belli boyutlara geldiğinde (17-20 mm) yumurtlatma iğnesi verilerek olgunlaşması, tam yumurtlama zamanında laboratuvarda yıkanmış ve hazırlanmış spermin en iyi haliyle rahime verilmesi ve böylece kadın vücudunda döllenmenin olması için en uygun zamanlamanın sağlandığı yardımla üreme tedavi yöntemidir. Kısaca, spermin laboratuvarda hazırlanarak tam yumurtlama zamanında rahime verilmesidir. Döllenme kadın vücudunda olmaktadır. Aşılama doğal bir yöntemdir. Sadece sperm laboratuvarda hazırlanır ve yaklaşık 2 saatlik bir hazırlık sonrası 0.5-1 cc'lik konsantre haldeki sperm ince bir kateter ile rahime ağrısız ve acısız bir şekilde bırakılır. Bu esnada yumurta da tam yumurtalıklardan atılmak üzere ya da henüz yeni atılmıştır. Atılan yumurta tüplere girerek orada sperm ile buluşur ve sperm yumurtayı döllerse embryo oluşarak rahime doğru yol alır ve rahime girip yapışırsa gebelik oluşur. Aşılama için tüplerle ilgili herhangi bir problem olmaması, en azından bir tüpün açık olması gerekmektedir. Yine aşılama için ileri hareketli fonksiyonel sperm sayısının 5 milyonun üzerinde olması gerekir.

-AŞILAMA TEDAVİSİ KAÇ GÜN SÜRER? Toplamda 15 gün sürmektedir. Bu sürede erkeğin gelmesi gerekmez sadece aşılama günü sperm örneği vermek için çağırılır. Kadın ise 15 gün içerisinde en fazla 2-3 kere ultrasonografi ve en son aşılama için çağırılır.

-KADINDA AŞILAMA TAKİBİ NASIL YAPILIR? Adetin 2-3. günlerinde yapılan ultrasonografi sonrası yumurtalıklarda kist gibi engel bir durum yoksa hap veya tercihen düşük doz iğnelerle yumurtalıklar uyarılır. Her gün günün aynı saatlerinde iğne yapılır ve bir hafta sonra yapılan ultrasonografi ile yumurtalıkların ilaçlara verdiği tepki değerlendirilir. Ultrasonografide folikül (yumurta içeren kesecik) belli boyutlara ulaştığında (17-20 mm) çatlatma iğnesi tabir edilen bir iğne yapılarak folikül içindeki yumurta olgunlaştırılır. Folikül sayısı üçten fazla ise aşılama yapılmaması önerilir ve tedavi iptal edilmelidir, aksi durumda üçüz ve üzeri gebelikler oluşabilir, kadın hayatını riske eden hiperstimulasyon gibi durumlar nadiren de olsa ortaya çıkabilir.  Çatlatma iğnesinden 24-38 saat sonra bir ya da ardışık günlerde iki kez, laboratuarda yıkanan ve hazırlanan spermlerle aşılama yapılabilir. Aşılama günü sabah erkekten 2-5 günlük perhiz sonrası alınan sperm örneği laboratuarda yıkanarak hazırlanır ve konsantre edilerek çok ince bir kateter ile rahime bırakılır. İşlem anestezi gerektirmez, çok basit ve kısadır, ağrısızdır. Normal bir jinekolojik muayene gibidir. Sperm rahime bırakıldıktan sonra 15 dakika istirahat sonrası hasta normal yaşantısına dönebilir. Cinsel ilişki kısıtlaması yapılmaz. Aşılama sonrası bazı vitaminler ve progesteron desteği verilmesi uygun olacaktır. Aşılamadan 12-14 gün sonra gebelik testi yapılarak sonuç değerlendirilir. Gebelik olması durumunda herhangi bir özel takip şekli yoktur, normal kendiliğinden oluşan bir gebelik gibi takip edilir.

-KİMLERE AŞILAMA YAPILIR? Sperm sayısı hafif düşük ise, sperm hareketi hafif düşük ise, açıklanamayan infertilite de, erken evre endometriozis de, kadında yumurtlama problemi varsa ve yumurtlama takibi ile gebelik elde edilemediyse, sosyal sebeplerle gebelik eldesini hızlandırmak isteyen çiftlerde uygulanabilir. Tek başına sperm morfoloji sorunu olan çiftlerde her zaman doğrudan tüp bebeğe geçmek gerekmez, morfolojik problemin boyutuna göre değişmekle birlikte bu çiftlerde aşılama da uygulanabilir.

-AŞILAMA İ ÇİN VERİLECEK SPERMİN LABORATUARDA HAZIRLAMA YÖNTEMİ ÖNEMLİ MİDİR? Aşılama için verilecek sperm örneğinin laboratuvar da hazırlanmasında yüzdürme, yoğunlaştırma gibi yöntemler olup sperm değerlerine göre yöntem seçilebilir. Laboratuvar da hazırlama işlemi yaklaşık iki saat sürmektedir. Hazırlama temelde basit bir işlem olmakla birlikte laboratuvar ekibinin titiz ve özenli çalışması başarıyı etkileyebilir.

-AŞILAMANIN BAŞARISI NEDİR? Kabaca %10-30 arasında değişmekle birlikte ortalama %20 denilebilir. Hazırlama sonrası rahime verilen spermin 10 milyonun üzerinde olması başarıyı arttırmaktadır.

-EN FAZLA KA Ç KERE AŞILAMA YAPILABİLİR? Aşılama başarısı her bir tedavi için %10-30 olup toplamda 2-3 kere aşılama yapıldıktan sonra tüp bebeğe geçilmesi tavsiye edilir. Fakat 6 kereye kadar da aşılama yapılabilir, gebelik elde etmek mümkündür.

-İLK AŞILAMA TEDAVİSİ BAŞARISIZ OLDUu011eUNDA NE KADAR BEKLEMEK GEREKİR? Beklemek gerekmez, ertesi ay ikinci aşılamaya geçilebilir. Aşılama tedavileri ara vermek gerekli değildir. Kullanılan ilaçlar düşük dozlarda olduğundan kadın sağlığına tehdit oluşturmaz.

-AŞILAMA TEDAVİSİNDE İu011eNELERE AŞIRI YUMURTALIK YANITI OLABİLİR Mİ? Başlanan ilaç dozu çok az bile olduğunda bazen aşırı yanıt olabilmektedir. Bu durumlarda ya tedaviyi iptal etmek ve ilişkiyi yasaklamak ya da tüp bebek tedavisine dönüştürmek gerekir. Bu gibi durumlarda tüp bebeğe dönüldüğünde başarı oranı yüksektir. Özetle, aşılama doğal bir yöntemdir. u00a0Kadın düşük dozda iğnelerle kısa süreli (ortalama 10 gün) bir takiple hazırlanır, takip sonunda yumurtlama zamanı geldiğinde sperm laboratuvarda yıkanarak rahime özel bir kateter ile verilir, sperm ile yumurtanın tüplerde karşılaşması ve spermin yumurtayı kendiliğinden döllemesi beklenir, döllenme olursa embryo oluşur ve oluşan embryo da rahime yapışırsa gebelik oluşmaktadır. Fakat aşılama sonucu olumsuz ise hangi aşamada problem olduğunu anlayamayız; o ay gelişen yumurta kaliteli olmayabilir, yumurta overlerden atıldığı halde tüplere giremeyebilir, sperm tüplerde yumurtayı döllememiş olabilir, embryo oluşmuş olup rahimde yerleşememiş olabilir. Bu noktaların hiç birini aşılamada kontrol edemeyiz. Aslında aşılama ile normalde olması gerekeni taklit etmekteyiz. Fakat yumurta gelişimi kontrollü bir şekilde sağlanmakta ve spermler yıkanarak en iyi haliyle yumurta ile buluşması için hazırlanmakta ve rahime aşılanmaktadır.

Meraba Banu Hanım.Bana şu an için sebebi bilinmeyen infertilite dendi. Aşılama yapacağım bu ay veya gelecek ay. Yaşım 22 esim 25 tutma olasılığı nedir? Benim gibi durumda olanlardan yola çıkarak....

Merhaba, Sizin gibi genç çiftlerde aşılama tedavisi başarısı yüzde 20-25 civarı diyebiliriz. Tüplerin açık olduğu ve de sperm değerlerinin iyi olduğu bu gibi durumlarda 2-3 kez aşılama uygulanabilir. Bol şanslar.

Merhaba hocam .. 1.5 yıllık evliyim eşim asker evlendikten 2 ay sonra göreve Afrin'e gitti .. Bebek olmasını çok istediğimiz için yumurtlama dönemlerin de hep çatlatma iğnesi yapıldı sorunumuz yok 4 defa çatlama iğnesi oldu ama sonuç negatif .. Ve ben eşimle ne zaman birlikte olsam idrar yolum enfeksiyon oluyor yanma oluyor bende gidip sıcak suya oturuyorum yanmam geçiyor sıcak su spermleri öldürür diyorlar ama dayanamıyorum ağrısına yanmasına eşimden mikrop kapmış olabilir miyim ve de aşılama istiyoruz acaba erken mi? Yada bir zararı olur mu? Hocam lütfen yardım edin!

Merhaba
Öncelikle gecmiş olsun
İdrarda yanma için idrar tetkiki yaptırıp jinekolojik muayene oneririm.
Çocuk sahibi olmak noktasında aşılama uygun olacaktır.
Bol şanslar.