Çocuk Sahibi Olmak İsteyen Çiftlerde Histeroskopi Ve Laparoskopi Ne Zaman Yapılır? Birden Fazla Kez Yapılması Gereken Durumlar Var Mıdır?

Çocuk sahibi olmak için başvuran çiftlerde öncelikle bayanın jinekolojik muayenesi, ultrasonografisi ve hormon testleri yapılarak kadına ait bir sebep var mı araştırmaktayız. Jinekolojik muayene ve ultrasonografide daha önce hiç şikayet oluşturmamış olan problemler ortaya çıkabilir. Bunlar doğuştan ya da, düşüklere veya rahim ameliyatlarına bağlı oluşan rahim problemleri, tüplerde tıkanıklıklara bağlı oluşabilecek hidrosalpenks denilen şişkinlikler ya da endometriozis (çikolata kisti) hastalığına bağlı kistler ya da yine tüplerde tıkanıklıklar olabilir.
Doğuştan rahim anomalilerinde rahim içerisinde perde ya da T-şekilli uterus gibi isimler verilen morfolojik yani yapısal problemler olabilir. Bu yapısal bozukluklar genellikle düşüklere, erken doğum gibi gebelik problemlerine zamana zaman da çocuk sahibi olmada gecikmeye yol açabilir. Bu nedenle bu problem tespit edildiğinde ya da şüphe olduğunda rahim içerisine endoskopik bir işlem ile bakmak ve aynı anda bu problemi düzeltmek mümkündür. Bu işleme histeroskopi adı verilmektedir. Histeroskopi günübirlik cerrahi işlemdir. Yani hastanede kalmayı gerektirmez, aynı gün taburculuk planlanır. Genellikle rahimdeki probleme göre değişmekle birlikte 15-30 dakika içerisinde işlem tamamlanır. Anestezi ile yapılmaktadır.
Rahim anomalileri çok değişkendir. Rahim içi perde, T-şekillli uterus denilen morfolojik bozukluk, rahim içi yapışıklık, rahim içerisinde myom ve polipler en sık görülen problemlerdir. Rahim içi perde yani septum zaman zaman birden fazla kez histeroskopik işlem gerektirebilir. Bazen bu perde geniş tabanlıdır ve tek bir seans ile  perde tamamen yok edilemeyebilir ya da işlemden 1-2 ay sonra tekrar histeroskopi ile rahim içerisini görmek ve herhangi bir kalıntı ya da yapışıklık var mı bakmak gerekebilir.
Yine rahim içerisine bası yapan ya da rahim içerisini dolduran myomlar histeroskopik olarak çıkarılabilir fakat myom büyük ise birden fazla kez histeroskopi yapmak gerekebilir. Yine bu büyük myomları aldıktan sonra rahim içerisinde yapışıklık oluşabildiğinden işlemden 1-2 ay sonra histeroskopi ile rahim içerisine bakmak gerekebilir.
Öte yandan polipler yumuşak kıvamlı olduklarından büyük de olsalar genellikle bir kez histeroskopi yapılması yeterlidir ve tamamen çıkarılabilir.
Birden fazla kez histeroskopi yapılmasını gerektirebilen rahim problemlerinin başında rahim içi yapışıklıklar gelmektedir. Bazen çok az miktarda ve yaygın olmayan yapışıklıklar 5 dakikada ve bir kerede açılabilirken bazen rahim içerisinde yer yer ve yaygın yapışıklıklar olabilir ve ardışık kereler histeroskopi ile rahim içerisini açmak için işlem yapmak gerekebilir. Bu histeroskopiler arasında rahim filmi çekerek rahim içerisini objektif olarak değerlendirmek de mümkündür.
Yine son zamanlarda sık ifade edilen T-şekilli uterus denilen rahimin morfolojik bozukluğunda da rahim içerisini genişletmek ve bazen birden fazla histeroskopi yapmak gerekebilir. Yine histeroskopiler arasında rahim filmi ile rahimi değerlendirmek ve ona göre karar vermek doğru olacaktır.
Rahim problemlerinde tanıda en sık kullanılan yöntemlerin başında ultrasonografi ve rahim filmi gelmektedir. Ultrasonografide adetin 12-14. günlerinde endometrium denilen rahim iç tabakasının kalınlığı ver görüntüsü bize rahim içerisi ile ilgili bilgiler verir. Yine 3 boyutlu ultrasonografi ile rahim içerisini net olarak görmek mümkündür. Beraberinde ya da en azından bir kez rahim filmi çekilmesi ve rahim içerisi problemlerin objektif olarak ortaya konması iyi olur. Dolayısıyla histeroskopinin birden fazla kez gerekebileceği durumlarda rahim filmi (HSG) ve özellikle 3 boyutlu ultrasonografinin sık kullanılması ve ona göre planlama yapılması histeroskopi sayısını azaltabilir.
Laparoskopik cerrahide de benzer düşünce ile tüpler, yumurtalıklar ve karın içerisinde yoğun yapışıklıklar varsa ya da ileri derecede yaygın bir endometriozis söz konusu ise birden fazla kez laparoskopi yapılması gerekebilir. Burada da patolojinin tamamen düzeltilemediği durumlarda ara dönemlerde değerlendirme yapmak için özellikle tüplerle ilgili patolojilerde rahim filminden (HSG) ya da ileri endometriozis gibi  bir problem varlığında MRI'dan yararlanmak iyi olacaktır.
Jinekolojide histeroskopi ve laparoskopi gibi endoskopik işlemler başarıyla uygulanmaktadır. Zaman zaman birden fazla kez bu işlemleri yapmak gerekebilir. Bu endoskopik işlemler öncesinde ve işlemler arasında hastanın tekrar tekrar ve iyi bir şekilde değerlendirilmesi ile optimum sonuca ve gebeliğe ulaşılabilir.