Rahim Anomalisi Tespit Edildi. Gebe Kalmam İmkansız Mı? Ne Gibi Sorunlar Beni Bekliyor?

Rahim anomalileri doğuştan beri var olan ya da daha sonra oluşan rahimle ilgili problemlerdir. Bazıları normal olarak kabul edilebilir. Fakat bazı tipleri gebeliği zorlaştırabilir ya da daha sık olarak düşüğe yol açar.
Çocuk isteyen bir çiftin değerlendirmesi esnasında rahimde bir sorun tespit edildiğinde infertilite sorunu genellikle buna bağlanmaktadır. Rahim anomalileri infertilite, tekrarlayan düşükler ve gebelikte erken doğum gibi problemlerle birlikte ilişkilendirilmektedir. Fakat en sıklıkla düşüklere yol açmaktadır.
İnfertil bir çiftin değerlendirmesi esnasında ultrasonografi ile rahim anomalisinden şüphelenilebilir. Hatta üç boyutlu ultrasonografi ile tanı net olarak konulabilir. Öte yandan rahim filmi gibi görüntüleme testleri ile de rahim anomalisi tipi anlaşılabilir.

Rahim anomalileri neler olabilir?

Doğuştan olan rahim anomalileri henüz anne karnında iken bazı faktörlere bağlı olarak rahimi oluşturan dokuların birleşmesinin ya da oluşmasının tam olmamasından kaynaklanmaktadır. En sık görülen rahim anomalisi septalı uterus olup rahimde perde olması olarak ifade edilebilir. Bu perde rahim ağzına kadar uzanabilir ya da daha kısa olup, rahim ortasına kadar inebilir. Her 45 kadında bir görüldüğü bildirilmiştir. Diğer bir rahim anomalisi bikornuat rahim denilen kalp şekilli rahimdir. Normalde armut şeklinde olan rahim bu anomalide kalp şeklindedir. Her 200 kadında bir görülmektedir.Unikornuat rahim denilen anomalide ise rahmin yarısı gelişmemiştir ve sadece bir tüp vardır, ama yumurtalıklar etkilenmemiştir ve iki tanedir. Bu tek boynuzlu rahim anomalisi nadir olup her 1000 kadında bir görülmektedir. Çift rahim anomalisinde ise iki rahim, iki rahim ağzı olup bu kadınların gebe kalmasında zorluk olmamaktadır. Ama septalı rahimden yani rahimde perde olup olmadığından emin olmak gerekir. Çift rahimi olan kadınlarda erken doğum, düşük riski daha fazladır. Çift rahim her 350 kadında bir görülmektedir.
Diğer bazı rahim problemleri aslında rahim anomalisi değildir. Mesela rahimin arkaya yatık olması yani retrovert rahim bir anomali değildir ve kısırlığa yol açmaz.
Son zamanlarda T şekilli rahim anomalisi tanısı çok konulmaktadır. Bu rahim probleminde rahim armut şeklinde değildir ve yan duvarları dardır, ultrasonografi ya da rahim filminde rahim tünel şeklinde görülür.
Rahim anomalileri arasında en çok probleme yol açan tipleri septalı rahim (rahimde perde) ve bikornuat rahim (kalp şekilli rahim) ‘dir. Bu anomaliler kısırlık, düşük, erken doğum, bebekte gelişme geriliği ile ilişkilendirilmiştir.
Rahim anomalilerinin tanısında ultrasonografi, rahim filmi ve zaman zaman MRI gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak kesin tanı konulur.
Rahim anomalilerinin tedavisi cerrahidir. Kadının sorununa göre ve anomalinin türüne göre cerrahi kararı verilir. Kısırlık araştırılırken ya da düşük nedeni araştırılırken rahimde perde ya da kalp şekilli rahim tespit edilirse cerrahi olarak rahim anomalisinin düzeltilmesi önerilir. Genellikle histeroskopi dediğimiz rahim içerisine endoskopik olarak girilen, dikiş gerektirmeyen bir işlemle kolaylıkla bu problemler ortadan kalkmaktadır. Diğer anomalilerden T şekilli rahim de tespit edildiğinde histeroskopi ile düzeltilmesi tavsiye edilmektedir. Ama tek taraflı rahim (unikornuat rahim) ya da çift rahimde cerrahi tedavi yapılmaz.
Histeroskopi ile rahim anomalisi düzeltildikten 2-3 ay sonra gebe kalınabilir ve gebelikler genellikle sorunsuz devam etmektedir. Fakat nadiren de olsa gebelik esnasında ya da normal doğum takibinde rahimde rüptür denilen yırtılmalar olabilir, bu yönde gebeliğin dikkatle takip edilmesi önerilir.
Rahimde olan bazı problemler doğuştan olmayıp sonradan da ortaya çıkabilir. Mesela rahim içi polip, myom ya da yapışıklıksonradan olan rahim anomalileridir. Bu problemler ağrılı adet görme, düzensiz adet ya da aşırı adet kanaması olması, ara kanama, adetin azalması ya da sürekli olması gibi sorunlara yol açabilir. Bu problemlerin tanısı ultrasonografi, rahim filmi ve sulu ultrasonografi denilen rahim içine sıvı verilmesi esnasında ultrasonografi yapılarak konulabilir. Bu anomaliler de infertilite nedeniyle gelen bir çiftin değerlendirmesi esnasında tespit edildiğinde öncelikle histeroskopi ile tedavi edilmeli ve ondan sonra kısırlık tedavisine geçilmelidir.
Histeroskopi rahim ile ilgili problemlerin değerlendirmesi ve tedavisinde çok faydalıdır. Lokal anestezi ya da hastanın durumuna göre genel anestezi ile yapılabilir. Anomalinin türüne göre 10-30 dakika kadar sürer. İşlemden 2-4 saat sonra hasta evine gidebilir, hastanede yatmak gerekmez. Bazen rahim içi problem çok ciddi ise histeroskopi esnasında rahim içerisine balon, sonda ya da jel konulabilir, sonrasında bazı hormonal ilaçlar önerilebilir. Her ne kadar etkinliği tartışılsa da bu tür uygulamalar hastanın durumuna göre yapılmaktadır. Rahim içi balon ya da sonda 2-7 gun sonra çekilmektedir.
Sonuç olarak, rahim anomalileri kısırlık veya düşükler ile ilişkilendirilmektedir. Rahim anomalileri ciddi sorunlara yol açabilmesine rağmen tedavisinde histeroskopi dediğimiz rahim içerisine yapılan endoskopi ile anomali kolay ve kısa sürede düzeltilebilir, sonrasında gebelik ihtimali artmakta ve gebelikler normal seyretmektedir.