Kısırlık Tedavisinde Laparoskopinin Yeri Nedir? Ne Zaman Yapılmalıdır?

Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde ilk değerlendirme kadının muayenesi ve ultrasonografisi, kadının hormon testleri, kadının rahim filmi ve erkeğin sperm tahlilinin değerlendirilmesinden ibarettir. Bu ilk değerlendirme neticesinde problem tespit edildiğinde yapılacak ilk tedavi tespit edilen problemlerin ortadan kaldırılması yani tedavi edilmesi olmalıdır.

Örneğin kadının muayene, ultrasonografi ve rahim filminde bir sorun tespit edilirse bu sorunların çözülmesi ile ileri tedavilere gerek olmadan kendiliğinden gebelikler oluşabilir. Mesela kadının rahim filminde tüplerde şişkinlik veya tıkanıklık görüldüğünde tüplerin açılması, açılması olanaksız ise şişkin kısımlarının çıkarılması sonrası hem kendiliğinden hem de tüp bebek tedavisi ile gebelik şansı artacaktır. Tüplerden birisi şişkin ise bu tüpte sıvı birikerek rahimde embryonun yerleşmesini ve gebeliğin devamını olumsuz etkileyebilir. Bu gibi durumlarda problemli olan tüpün çıkarılması sonrası sağlıklı tüp ile kendiliğinden gebelik oluşabilir. Öte yandan her iki tüpte şişkinlik ya da tıkanıklık varsa tüplerin her ikisini de çıkarmak gerekebilir ve sonrasında tüp bebek tedavisine geçilmelidir. Çünkü tüpler vücutta iki tanedir ve ikisi de problemli olduğunda kendiliğinden gebelik oluşamaz.

Tüpleri en iyi rahim filmi (HSG) ile değerlendirebilmekteyiz. Bu nedenle rahim filmi bize çok değerli bilgiler verir. Rahim filminde şüpheli bir durum gördüğümüzde bir sonraki aşama laparoskopi dediğimiz endoskopik operasyondur. Laparoskopi işleminde hasta anestezi altında uyurken göbekten çok ince bir optik kamera ile karın içerisine girilir ve karın içerisindeki yapışıklıklar, tüplerde olan şişkinlikler ve tıkanıklıklar ile tüplerin çevre organlar ile olan ilişkisi, tüplerden verilen sıvının geçişinin normal olup olmadığı net olarak görülebilmektedir. Bu nedenle laparoskopi hem tanıyı netleştirmek hem de aynı anda patolojiyi tedavi etmek için yaptığımız faydalı bir endoskopik operasyondur. Yaklaşık 1 saat kadar sürer ve aynı gün ya da ertesi gün hastayı taburcu etmekteyiz. Karında sadece 2-3 tane 1 cm’lik deliklerden işlem yapıldığından herhangi bir dikiş ya da sezaryen benzeri kesi olmamaktadır. Bu nedenle de işlem sonrası ağrı daha az olmaktadır. Sadece operasyon sonrası gaz sancıları olabilir, uygun ilaçlarla bu şikayetler de kontrol altına alınabilir.

Laparoskopi operasyonu sadece tüplerle ilgili sorunların tanı ve tedavisinde değil yumurtalık kistlerinin tedavisinde, rahimdeki myomların çıkarılmasında, endometriozis dediğimiz çikolata kisti hastalığının cerrahi tedavisinde ve karın içerisinde olan enfeksiyonlara bağlı gelişen yapışıklıkların açılmasında uygulanmaktadır. Kapalı bir ameliyat tekniği olduğu için hasta uyumu ve konforu çok daha iyi olmaktadır.

Laparoskopinin bir diğer uygulama alanı kısırlığa ya da tekrarlayan düşüklere de yol açabilen rahim anomalilerinin tedavisidir. Ultrason veya rahim filmi ile rahimde doğuştan ya da daha sonradan olan bir anomaliden şüphelenildiğinde göbekten kamera ile girilerek karın içerisinden rahimin dış yüzeyi gözlenir ve rahimdeki anomalinin boyutu tespit edilir. Aynı anda vajinadan rahim içerisine ince bir optik ile girilerek histeroskopi işlemi yapılabilir ve böylece rahim içerisindeki perde, ciddi yapışıklık gibi problemler aynı anda tedavi edilir. Bazı komplike rahim anomalilerinde laparoskopi, histeroskopi ile birlikte yapılır ve rahimdeki anomalinin daha kolayca düzeltilmesi mümkün olur.

Sonuç olarak çocuk sahibi olmak isteyen ve yapılan muayenesinde tüplerinde, yumurtalıklarında ya da rahiminde problem tespit edilen bayanların tedavisinde laparoskopi başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Laparoskopi ile tüpleri tedavi etmek ya da çıkarmak, yumurtalık kistlerini çıkarmak, endometriozis hastalığını tedavi etmek, rahimdeki myomları çıkarmak ve karın içi yapışıklıkları açmak kolayca yapılabilir. Laparoskopi sonrası problemler çözüldüğünden kendiliğinden ya da tüp bebek tedavisi ile gebelik şansı artacaktır. Bu nedenle laparoskopi doğurganlığı arttırıcı bir endoskopik yöntemdir diyebiliriz. Laparoskopi kapalı sistemle yapılan endoskopik bir işlem olduğu için hasta konforu da yüksektir. Bu nedenle artık günümüzde infertilite cerrahisi genellikle laparoskopik olarak yapılmaktadır.